İşçinin İş Görmekten Kaçınma Hakkı

İşçinin iş görmekten kaçınma hakkı, belirli koşulların ortaya çıkması durumunda işçinin iş görme edimini, işveren tarafından karşı edim ifa edilinceye ya da gerekli hazırlık fiilleri gerçekleştirilinceye kadar, yerine getirmeme olanağına sahip olmasıdır. İş görmekten kaçınma hakkı, işçiye iş mevzuatında iki durumda tanınmıştır. Bunlar; işçinin ücretinin ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde ödenmemesi ile işyerinde ciddi ve yakın iş tehlikelerinin ortaya çıkmasıdır. Ancak iş kanunlarında yer verilen bu iki sebebin yanı sıra, işçinin iş görmekten kaçınma hakkının doğabileceği başka ihtimaller de mevcuttur.

Çalışma, üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, genel olarak işçinin iş görme borcu ile iş görmekten kaçınma hakkı kavramı ve hukuki niteliği, Türk ve Alman hukukundaki görüşler incelenerek ele alınmıştır. İkinci bölümde, işçinin ücretinin ödenmemesi ile işyerinde iş tehlikelerinin ortaya çıkması durumlarında hangi koşullarla işi ifadan kaçınabileceği ve hukuki sonuçları, yargı kararlarıyla birlikte incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, kanunda yer verilmemekle beraber işçinin iş görmekten kaçınma hakkının söz konusu olabileceği diğer haller ele alınmıştır. Bu kapsamda ayrımcılık yasağına aykırılık, cinsel ve psikolojik taciz, yıllık izin hakkının kullandırılmaması ve manevi sebeplerin işçiye iş görmekten kaçınma hakkı verip vermeyeceği, Alman Hukukunda yer alan kanuni düzenlemeler ve öğreti görüşleri de değerlendirilerek tartışılmıştır.