Hukuk Davalarında Mecburi Dava Arkadaşlığı

Mecburi dava arkadaşlığını gerektiren hâller ve bu dava arkadaşlığının tabi olduğu rejim, HMK m. 59 ve 60'ta öngörülmüştür. Mecburi dava arkadaşlığında birlikte dava açma ve dava edilme şeklinde bir zorunluluk söz konusudur. Aksi hâlde, dava şartı noksanlığından dolayı usulden ret kararı verilmelidir. Bu gereklilik yerine getirildiği takdirde, mecburi dava arkadaşları tarafından yapılacak usuli işlemlerin geçerliliği HMK m. 60/1, c. 2 ve 3'e göre belirlenir. Türk hukukunda usuli işlemlerin yapılmasında mecburi dava arkadaşlarının beraber hareket edeceği şeklinde çok katı bir anlayış yerleşmiştir. Oysa birlikte dava açma ve dava edilme zorunluluğu bulunsa da bu dava arkadaşlarının maddi hukuk işlemlerinde olduğu gibi usuli işlemleri de oy birliğiyle yapabileceği yönündeki kabul doğru değildir. Öyle ki kanun yoluna başvurulmasında dahi mutlak suretle birlikte hareket etme şartı aranmaktadır. Hâlbuki belirli bir dava arkadaşı tarafından duruşmada veya süresinde yapılan usuli bir işlemin HMK m. 60/1, c. 3'e göre dava arkadaşlarının hepsi hakkında sonuç doğuracağı kabul edilebilir. Kanun yoluna başvurulmasının da süreye tabi bir işlem olduğu dikkate alınmalıdır.

Diğer taraftan, Türk hukukundaki şeklî mecburi dava arkadaşlığı ise terk edilmesi gereken bir kurum olarak karşımıza çıkmaktadır. Gerçekte davada taraf gösterilmesi dahi gerekmeyen kişilerin dava edilmesi öngörülerek ortaya çıkan sorunlara hem bu kurumla hem de usul hukukunun temel ilkeleriyle örtüşmeyen çözümler sunulmaktadır.

Bu çalışma, mecburi dava arkadaşlığına dair Türk öğretisindeki görüşlere ve yargı uygulamasına yeni bir yaklaşım getirme çabasının bir ürünüdür.

	Mecburi Dava Arkadaşlığı Hakkında Genel Bilgiler
	Davacı Tarafta Maddi Mecburi Dava Arkadaşlığı
	Davalı Tarafta Maddi Mecburi Dava Arkadaşlığı
	Usuli Gerekçelerle Kabul Edilen Mecburi Dava Arkadaşlığı
	Mecburi Dava Arkadaşlarının Yargılamada Birlikte Yer Alması ve Usul Hukuku İlişkisinin Mecburi Dava Arkadaşlığı Yönünden Değerlendirilmesi
	Taraf Usul İşlemlerinin Yapılmasında Mecburi Dava Arkadaşlarının Durumu
	Mecburi Dava Arkadaşlığında Dilekçeler Aşamasının Tamamlanması ve Dava Şartlarının İncelenmesi
	Mecburi Dava Arkadaşlığında Uyuşmazlığın Hükme Bağlanması ve Kanun Yolu Başvurusu