^{İdare Hukuku Açısından}Anayasa Mahkemesi İptal Kararlarının Zaman İçindeki Etkisi

Modern kamu hukuku düşüncesi kamu gücünü kullanan devlet erkine güvensizlik temeli üzerine kurulmuştur. Belki de bu nedenle, yasama organının seçime dayalı demokratik bir meşruiyetinin bulunması, onun iradesinin anayasaya uygunluğunun denetlenmesinin önünde bir engel olarak görülmemektedir. Kanunların anayasaya uygunluğunun denetimi hukuk devleti idealinin gerçekleştirilmesinin araçlarından birisi olarak yaygın bir şekilde kabul görmektedir.

Yürürlükteki bir kanunun anayasaya uygunluk denetimi sistemi içerisinde anayasaya aykırı bulunarak etkisiz hale getirilmesi, bu kanuna dayanılarak gerçekleştirilmiş olan uygulamaların varlığını sürdürüp sürdürmeyeceği noktasında birçok hukuksal güçlüğü beraberinde getirir. Diğer bir deyişle anayasaya aykırı bir kanunun bir yargı mercii tarafından hükümsüz kılınması kararının geçmişe etkili olup olmayacağı, anayasaya uygunluk denetimi sistemini benimsemiş hemen her hukuk sisteminde önemli bir sorundur. Bu çalışmada amaç karşılaştırmalı bir inceleme yapmak değildir. Bununla birlikte özellikle bazı Avrupa ülkeleri hakkında kısaca aktarılan, anayasa mahkemeleri kararlarının zaman içindeki etkisine dair gözlemler kesin çözümlerin yeterince belirgin noktaya gelemediğini gösterecektir.

	İptal Kararlarının Geçmişe Yürümemesi Kuralının Göreli Anlamı
	İptal Kararının Etki İhtimalleri
	Yargısal Süreçlerin Anayasa Mahkemesi Kararına ve Yasama İradesine Zaman Bakımından Uyum İhtimalleri